Blik omhoog

Vanaf 1942 neemt boven het bezette Westen de dreiging van geallieerde jagers en bommenwerpers toe. Dag en nacht vliegen honderden toestellen over de Hollandse kust om boven het Derde Rijk verkennings- en bombardementsvluchten uit te voeren. Het blijkt geen overbodige luxe om de steunpunten in de kuststrook van luchtafweer te voorzien. Alleen al in juni 1943 rapporteert de staf van het 88e Armeekorps boven het Hollandse duin 538 vijandelijke vluchtmeldingen door in totaal 3.430 individuele toestellen. De geallieerde vliegers hebben een missie en zijn op doortocht. De kustbaterijen en infanteriesteunpunten zijn zelden het primaire doelwit, maar ze blijven zeker niet ongeschonden. Op 13 januari 1943 wordt onder andere het hoofdkwartier van de Heeres-Küsten-Artillerie-Abteilung 758 naast Batterie Katwijk-Alt onder vuur genomen door geallieerde jagers. Een soldaat raakt hierbij licht gewond en de Fernsprechleitung (telefoonverbinding) is beschadigd. Op de foto is de meest simpele vorm van actieve luchtverdediging zichtbaar, een machinegeweer op een paal in een ronde opstelling om laag overkomende toestellen (Tiefflieger) onder vuur te nemen. Het is een gestandaardiseerde veldversterking die later in de oorlog op veel plekken plaats maakt voor, of wordt aangevuld met krachtiger luchtdoelgeschut. Deze eenvoudige veldversterkingen liggen onder andere in het duin bij Noordwijkerhout binnen de Freie-Küste Zandvoort-Katwijk. Wat opvalt is dat de Luftwaffe-soldaat een sterk verouderd machinegeweer bedient, de Schwarzlose M. 07/12. Het wapen staat hier noodgedwongen omdat er een tekort is aan modern wapentuig. Veel van het moderne materiaal is aan fronteenheden verstrekt, of staat op meer vitale locaties binnen de Atlantikwall. Het wapen heeft een lagere vuursnelheid en is onpraktisch doordat er altijd een olie- en waterkan met slangen aan bevestigd moet zijn. Het water koelt de loop en de olie zorgt ervoor dat de patronen niet vastlopen. Het is nog altijd beter dan niets.

Geraadpleegde bronnen:
Bundesarchiv-Militärarchiv, Kriegstagebuch LXXXVIII Armeekorps (RH 24-88, Freiburg).

Meer foto’s in: Bunkers & stellingbouw