De dans ontsprongen

De Rotterdamsche Diergaarde is sinds 31 december 1939 gesloten. Het publiek zal tot de zomer van 1940 moeten wachten voordat het de dieren weer kan zien, want dan opent in de polder Blijdorp langs de spoorlijn Utrecht-Rotterdam een geheel nieuwe dierentuin naar een ontwerp van Architect Sybold van Ravenstein. Twee dagen na de Duitse inval op 10 mei 1940 vallen op het terrein van de gesloten Diergaarde 18 bommen, die de Duitse piloten vermoedelijk hadden bedoeld voor het nabij gelegen treinstation Delftse Poort. Het gevolg van de missers is een bloedbad onder een deel van de aanwezige dieren. Her en der liggen dode kamelen, alpaca´s, damherten, lama´s en manenschapen. Van vijf jonge struisvogels is zelfs geen veertje meer terug te vinden. Andere dieren zijn zwaargewond en moeten door de verzorgers uit hun lijden worden verlost. Het noodlot treft alsnog de roofdieren die het inferno hebben overleefd, als niet veel later de militaire order volgt dat ze moeten worden afgeschoten. De legerleiding is namelijk bang dat ze tijdens verdere oorlogshandelingen ontsnappen en inwoners van de stad in gevaar brengen. Beren, tijgers, panters, leeuwen en jaguars krijgen de kogel. Slechts enkele dieren worden gespaard, waaronder vier kleine ijsberen.

Tijdens het grote bombardement op Rotterdam op 14 mei missen de bommen dit keer het terrein, maar de branden in de stad slaan later die dag over op de dierenverblijven. De verzorgers ontgrendelen zoveel mogelijk hokken, maar desondanks verbranden sommige dieren levend. De brandweer helpt door continu water op andere door het vuur bedreigde dieren te spuiten zoals de olifant die weigert zijn smeulende verblijf te verlaten, en de vier jonge ijsberen die in een kooi tussen twee brandende gebouwen zitten. Dierenverzorger Janus van den Berg, een van de vijf medewerkers die nog werkzaam is op de oude locatie, ziet dat hun vacht door de hitte en de rook bruin wordt.

De dieren die overleven verhuizen alras naar de nieuwe ‘Diergaarde Blijdorp’, aangevuld met nieuwe aanwinsten uit Duitsland. Op 7 december 1940, maanden later dan gepland, vindt de officiële opening plaats. Het terrein met de nieuwe gebouwen oogt met de jonge, iele aanplant nog vrij kaal. Op de foto is links een nachtverblijf voor gnoes zichtbaar met op de achtergrond de bovenleiding van het spoor en rechts het giraffenverblijf, tegenwoordig de ‘Poort van Azië’ genaamd. Tussen het publiek zijn vier Duitse militairen te ontwaren, in het midden een landmachtofficier en twee matrozen, links een officier van de Kriegsmarine. Ze kijken naar een dansende ijsbeer, hoogstwaarschijnlijk een van de vier die tijdens de meidagen de bommen, kogels en de brand overleefde. Ondanks de oorlog heeft de diergaarde geen gebrek aan bezoekers. Integendeel, er is behoefte aan vertier en in 1941 kopen bijna zeshonderdduizend mensen een kaartje. In 1942 en 1943 zijn dat er zelfs honderdduizend meer.

Geraadpleegde bronnen:
Rijnmond.nl - Ingrid Smits. Artikel Mei 1940: kogels, brand en bommen in de dierentuin.

Meer foto’s in: Duits toerisme