Onmisbare kracht

In de duinen van Goeree oefenen artilleristen met paarden met het voorttrekken van tweewielige karren in zwaar zandterrein. De karren zijn bedoeld om aan het onderstel van een mobiel stuk geschut gekoppeld te worden, waardoor een vierwielige combinatie ontstaat die stabiel is om te slepen. Een koppel paarden wordt vervolgens voor de kar gespannen waardoor het gewicht van het zware kanon niet op hen drukt, maar het transport alleen trekkracht vereist. De kar biedt opbergruimte voor munitie, onderdelen en uitrusting. Bovenop hebben zes militairen een zitplek. Tijdens de oefening neemt een tweede kar de plek in van het geschut, om zo toch de combinatie te simuleren. Bij het oversteken van een afkalving in het duin is snelheid, behendigheid, mankracht en touw nodig om balans te houden. De Duitse propaganda schetst een beeld van een modern mobiel leger met tanks, halfrupsvoertuigen en vrachtwagens, maar in werkelijkheid stelt de Wehrmacht weinig voor zonder paarden. In 1940 bestaat een Duitse infanteriedivisie volgens standaard uit 16.860 manschappen die beschikken over een kleine vijftienhonderd gemechaniseerde vervoermiddelen (motoren, personen- en vrachtwagens met aanhangers), vijfhonderd fietsen en maar liefst 5.375 paarden. Dat is bijna één paard op drie militairen. Trekpaarden slepen kanonnen en karrenvrachten voorraden achter zich aan en op de rug van rijpaarden zitten verkenners en officieren. Tijdens de oorlog zijn in totaal 2,8 miljoen paarden in dienst van het Duitse leger waarvan ruim zestig procent het niet overleeft. Het Oberkommando des Heeres berekende dat een legerpaard een gemiddelde levensverwachting heeft van vier jaar en een vrachtwagen maar een jaar meegaat. Uiteraard geeft het Oostfront een volledig ander beeld dan het bezette Nederland waar op dat moment geen strijd is, maar duidelijk is dat paarden onmisbaar zijn. De keerzijde is dat er veel verzorgers, menners en dierenartsen nodig zijn. Paradoxaal in de logistiek is dat ook hun voeding veel volume in beslag neemt, dagelijks zo’n tien kilo per paard, als dit rantsoen al überhaupt wordt gehaald.

Geraadpleegde bronnen:
Seewald, B., Sie waren die wichtigsten Helfer der Wehrmacht (www.welt.de/geschichte/zweiter-weltkrieg/article159718383).
de.wikipedia.org/wiki/Pferde_der_Wehrmacht.
Menzel, T., Pferde im Einsatz bei Wehrmacht und Waffen-SS (www.bundesarchiv.de/DE/Content/Virtuelle-Ausstellungen).

Meer foto’s in: Oefenen & oorlog