Schilderkunst

Vaak is de exacte locatie waar de Duitse soldaten fotografeerden niet te herleiden. In het geval van deze foto is het beeld van een kade en bebouwing vergeleken met oude ansichtkaarten, waaruit blijkt dat het Boskoop betreft. Inmiddels ziet deze kadebebouwing er heel anders uit. De Duitse militair staat met de bus stil voor de hefbrug over de Gouwe, een gekanaliseerde rivier tussen Gouda en Alphen aan de Rijn. Een burger kijkt in zijn richting mee als hij vanachter het raam het aankomende schip fotografeert, waardoor het lijkt alsof wij nu naar een oude tv met afgeronde beeldbuis kijken. Rechts zijn Duitse wegwijzers met Ortskommandatur en Stadtmitte te zien, evenals een propagandaposter op het aanplakbord met de tekst ‘Strijdt mee!’, die oproept om dienst te nemen in het Vrijwilligerslegioen Nederland en te vechten tegen het bolsjewisme. Overeenkomstige propaganda zien we op de onderstaande foto van een groep soldaten voor een grote muurschildering. Deze is door een antiquaar met enkele foto’s van de hefbrug aangeboden als één samenhangend lot. Is deze ook genomen in de omgeving van het tuindersdorp? Bij zowel Waddinxveen als Boskoop waren Wachen gestationeerd om de bruggen over de Gouwe te bewaken. Langs het water lagen enkele fabrieken en in Gouda en Alphen aan de Rijn was regelmatig een garnizoen gelegerd. Was mogelijk in een van deze plaatsen een gebouw met een hoge ruimte gevorderd waarin militairen samen aten, film keken of les kregen? Dergelijke groepsruimten werden versierd met muurschilderingen, zoals dit exemplaar, met motieven die enerzijds een gezellige sfeer creëerden, en anderzijds als pure propaganda bedoeld waren. Het geschilderde landschap van een boerderij in de bergen herinnerde aan die Heimat, waarbij de leus de militaire eer benadrukte: “Wichtiger als unser eigenes Leben ist das Leben unseres Volkes, der Bestand Deutschlands” (belangrijker dan ons eigen leven is het leven van ons volk, het bestaan ​​van Duitsland). Het is een citaat van Hitler in een open brief aan Reichskanzler Brüning, gepubliceerd in de Völkischer Beobachter van 16 oktober 1931. Dit was de officiële krant van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Op de muurschildering is de nazi-ideologie gelardeerd met een uit steen gehouwen Arische kop van een Landser (Duitse soldaat) met Stahlhelm, heroïsch verbeeld met een vastberaden blik en karabijn over de schouder. Alhoewel in Zuid-Holland gelijksoortige voorbeelden zijn, kan de foto evenwel ook genomen zijn in een Duitse kazerne waarin de maker verbleef, voordat hij naar Nederland kwam en voor de brug in Boskoop stilstond.

Geraadpleegde bronnen:
Hitler Reden - Schriften - Anordnungen, Februar 1925 bis Januar 1933 Band IV, Teil 2. Hrsg. und kommentiert von C. Hartmann (K. G. Saur Verlag 1996).

Meer foto’s in: Tijdens diensttijd