Schone schijn

In de winter van 1944-1945 lopen vier jonge soldaten door een besneeuwd Den Haag. Enkele dagen hiervoor zijn ze vanuit de omgeving van Naaldwijk richting de stad vertrokken. Ze behoren tot een stafonderdeel van het Ersatz- und Ausbildungs Regiment- of het Fallschirmjäger Artillerie Regiment ‘Hermann Göring’. De naam van de valschermstroepen (Fallschirmjägers) doet vermoeden dat het om speciale en goed getrainde eenheden gaat, maar dat is in 1945 niet meer het geval. Het zijn opleidingsregimenten met overtollig luchtmachtpersoneel samengevoegd met jonge soldaten in de leeftijd van 17 tot 20 jaar. Beide groepen hebben onvoldoende of helemaal geen gevechtservaring. De kaderleden zijn ervaren, maar hebben in deze fase van de oorlog te weinig tijd en middelen om de mannen voldoende op te leiden en klaar te stomen voor inzet aan het front. In Den Haag hebben ze het rustig. In januari 1945 is er voor de mannen tijd om het centrum met de warenhuizen en monumentale panden te verkennen. Het Maison de Bonneterie staat prominent in beeld en op de achtergrond is nog net het Binnenhof zichtbaar. Veel van hun kameraden die buiten de bescherming van Festung Holland verblijven hebben minder geluk en krijgen in deze periode wel te maken met de gruwelen van het nabije front. Niets op de foto duidt er op dat de oorlog voor de Duitsers een aflopende zaak is en er in grote delen van Zuid-Holland nauwelijks nog voldoende levensmiddelen beschikbaar zijn voor de bevolking.

De voedseltekorten in de winter van 1944-1945 gaan aan de Duitse eenheden voorbij en de mannen lijken zich weinig zorgen te maken. Of ze nog in een Duitse overwinning geloven is uit foto niet op te maken. Toch moeten zelfs de meest fanatieke militairen diep van binnen aanvoelen dat de zo gepropagandeerde eindoverwinning niet meer gaat komen.

Geraadpleegde bronnen:
Ridder, J.G., de, Het mes op de keel. Een Westlands dorp in Oorlogstijd (1945).
Bundesarchiv-Militärarchiv, Kriegstagebuch LXXXVIII Armeekorps (RH 24-88, Freiburg).
Verzetsmuseum, De Hongerwinter (Amsterdam).

Meer foto’s in: Dagelijks Zuid-Holland