Seelowe in Rotterdam

In de zomer van 1940 zijn de havens van Rotterdam vol bedrijvigheid vanwege de voorbereidingen voor de geplande invasie van Engeland, Unternehmen Seelöwe. Ruim een kwart miljoen manschappen en tienduizenden voertuigen en paarden zullen Het Kanaal en de Noordzee oversteken in duizenden op de bevolking gevorderde vaartuigen. Vissersboten gaan dienst doen als troepentransport- of sleepboot en binnenvaartschepen als geïmproviseerde landingsvaartuigen. Zowat alles wat kan drijven komt in aanmerking om de zee te trotseren, die overigens veel Duitse militairen in hun leven nog niet eerder zagen. Het Waterweggebied is de meest noordelijke uitvalsbasis van de invasievloot die ook vanuit België en Frankrijk overvaart. De vaartuigen worden vanaf half juli op de scheepswerven in de Rotterdamse regio aangepast aan de militaire eisen. Zo wordt de boeg van elk binnenvaartschip verwijderd en komen er laadkleppen voor in de plaats. Het idee is om de exemplaren zonder eigen voortstuwing het Engelse strand op te duwen met gemotoriseerde schepen. Vanuit Hellevoetsluis oefent de Duitse infanterie er intensief mee. Om motorloze laadbakken voort te bewegen plaatsen de Duitsers twee oude BMW vliegtuigmotoren op een stellage op de achterplecht, zoals op de onderstaande foto in Dordrecht te zien is. Deze merkwaardige aandrijving werkt, maar is voor de opvarenden een regelrechte kwelling vanwege het oorverdovende geluid van de motoren. Het verladen van groot materieel vindt plaats in Rotterdam, waar in dit geval een kraan bij wijze van oefening een halfrupsvoertuig aan boord takelt. Begin september liggen in de regio van de havenstad tot Dordrecht alle havens propvol schepen. De manschappen zijn in afwachting van de invasie die halverwege die maand is gepland, maar ondanks alle voorbereidingen en oefeningen wordt die opgeschort. Voordat de Wehrmacht aan de grootschalige operatie kan beginnen is namelijk volledig luchtoverwicht nodig, oordeelt het opperbevel. Vanaf juli 1940 heerst er tussen de Royal Air Force (RAF) en de Luftwaffe boven Het Kanaal en de Noordzee daarom een verbeten luchtstrijd die de geschiedenis in gaat als de ‘Slag om Engeland’. Eind oktober wordt duidelijk dat Duitsland de luchtoorlog niet zal winnen. De invasie wordt daarna meermaals uitgesteld en uiteindelijk helemaal afgeblazen, ook omdat Hitler zijn aandacht richt op Rusland. Toch vinden begin 1941 nog bijna dagelijks oefeningen plaats waarbij van Schouwen tot Scheveningen vaartuigen de stranden opschuiven. Het doel is vooral dreigend op Engeland over te komen, want in een echte invasie gelooft dan niemand meer. In tegendeel: nog in hetzelfde jaar wordt besloten tot de Neue Westwall, een verdedigingslinie die de eigen kust beschermde tegen een eventuele geallieerde landing.

Zie ook:
Inschepen

Geraadpleegde bronnen:
Baart, Jac. J., Rotterdam Oorlogshaven (Zutphen, 2010).
Benschop, B., Rijpsma, J., Voorne Putten in Oorlogstijd. 1939-1945 (Rozenburg, 2015).

Meer foto’s in: Oefenen & oorlog