Strak en sfeervol

Zes militairen van Marine-Artillerie-Abteilung 205 poseren achter een zelf gemaakte adelaar op het dak van een bunker op het eiland De Beer bij Hoek van Holland. Deze adelaar is meer dan twee meter lang en is gemaakt van materiaal dat lokaal in het duin en op het strand is verzameld. De mannen hebben gekozen voor verschillende schelpsoorten om contrast te krijgen voor het eigenlijke wit en rood en het hakenkruis bestaat uit zeewier, om het zo donker mogelijk te maken. Dergelijke ‘kunstwerken’ komen veel voor in de Atlantikwall en worden op de foto gezet om aan het thuisfront te tonen. De gekozen afbeeldingen en gebruikte materialen verschillen per locatie en hangen af van de creativiteit van de groep militairen. In Zuid-Holland zijn onder andere heraldische wapens, emblemen van eenheden, adelaren en gestileerde teksten bekend. De mannen gebruiken voor hun afbeeldingen naast schelpen ook kiezels, baksteen, drijfhout, takken en ander materiaal dat in de stellingen wordt gevonden. Op deze wijze lukt het ze soms om ware kunstwerken te creëren. De schelpenadelaar is met zorg en detail gemaakt, maar is niet als permanente decoratie bedoeld. De gebruikte materialen zijn te kwetsbaar. Na een flinke windvlaag stuift de adelaar onder het zand of wordt weggeblazen. Het verfraaien van de bunkerstellingen een populair tijdverdrijf onder de militairen. Het maakt hun leven in bedompte bunkers op afgelegen locaties iets aangenamer en huiselijker. Ze moeten wel oppassen dat hun creatieve aanpassingen de zichtbaarheid van de bunkercomplexen niet onnodig vergroten. Soldatenkiekjes geven een mooie inkijk in de landschapsinrichting. Ze tonen nette paden met borders uit baksteen, kiezels of stammen, sierhekjes uit planken of (berken)stammetjes, perkjes met (permanente) kunstwerken en monumenten, moestuinen en sierlijk beschilderde borden en richtingaanwijzers. De militairen weten op deze wijze een persoonlijke en fraaie noot aan te brengen in de complexen met onpersoonlijke en grauwe militaire bouwwerken. Tegenwoordig is in de overgebleven bunkercomplexen nauwelijks iets van deze fragiele, lokale stellingsinrichting bewaard gebleven. De locatie van de foto, De Beer, bestaat zelfs helemaal niet meer. In 1964 heeft het unieke natuurgebied met alle bunkerstellingen plaatsgemaakt voor de havens en industrie van de Europoort.

Meer foto’s in: Vrije tijd & vermaak