Oefenen & oorlog

Aan de Nederlandse kust dreigt voor de Duitse bezetter voortdurend een geallieerde invasie vanuit zee. Later in de oorlog neemt ook de dreiging van een aanval over land en vanuit de lucht steeds verder toe. In werkelijkheid was de kans op een invasie klein, maar dat wisten de Duitsers toen niet. Er vinden wel kleine geallieerde verkenningsacties plaats om te kijken hoe de verdediging is opgebouwd. Soms naderen kleine geallieerde vaartuigen Zuid-Holland tot dicht onder de kust. Ze brengen spionnen aan land of militairen die een verkenning uitvoeren, zoals zes onfortuinlijke Franse commando’s bij de Wassenaarse Slag. Ze weten niet terug aan boord te komen en worden door de Duitsers gevonden, verdronken. Duitse militairen oefenen voortdurend verschillende soorten gevechtsacties, tot ze die automatisch beheersen zodat ze op een echte aanval zijn voorbereid. Op onverwachte tijden klinkt alarm en binnen enkele minuten moeten ze de wapens bemannen en op hun gevechtspositie paraat staan. Ze oefenen in bevelsoverdracht en handgranaatgooien, vuren op schietschijven en krijgen fysieke training om fit te blijven. Het gevaar vanuit de lucht is regelmatig zicht- en hoorbaar. De kortste route vanuit Engeland naar Duitsland is namelijk over Nederland en bijna dagelijks vliegen geallieerde toestellen over, soms met honderden tegelijk als het een grote bombardementsmissie is. De Duitsers speuren ’s nachts met radar en zoeklichten het luchtruim boven Zuid-Holland af om de vijand vroegtijdig te signaleren. De jachtvliegtuigen van de Luftwaffe spelen door hoge verliezen en het geallieerde luchtoverwicht een steeds kleinere rol binnen de luchtoorlog, maar het luchtdoelgeschut blijft tot het einde van de oorlog zeer actief en succesvol. In vijf jaar tijd crashen van vriend en vijand honderden toestellen in Zuid-Holland. Vooral in het laatste oorlogsjaar gebeurt het regelmatig dat Duitse stellingen of konvooien doelwit zijn van laagvliegende geallieerde jachtbommenwerpers. De gevechtsacties laten zich moeilijk fotograferen, de gevolgen daarentegen wel. Behalve de oefeningen zijn het dan ook de beelden van wrakken, bomkraters en schade aan infrastructuur die herinneren aan het militaire geweld.