
Witte banden
De maker van de foto is een kersverse officier bij de Zollgrenzschutz, een paramilitaire douaneorganisatie van het Duitse ministerie van Financiën. Hij reist als controleur langs de Hollandse kust en schiet op verschillende locaties rolletjes vol, waaronder ook in Maassluis. Als de foto’s zijn ontwikkeld voorziet hij ze van onderschriften, maar vermeldt in dit geval abusievelijk de laatst genoemde plaatsnaam. Op de achtergrond is echter de Marekerk in Leiden zichtbaar met haar bijzondere vorm, een achthoekige centraalbouw. De foto is genomen op de plek waar de Fokkestraat uitkomt op de Oude Singel, vlak voor De Lakenhal. Overduidelijk is het fraaie schip het fotomotief, maar het is de gedeeltelijk wit geverfde lantarenpaal die de oorlogstijd verraadt.
Vanaf het moment dat in Nederland verduisteringsmaatregelen verplicht zijn, veroorzaakt het pikkedonker veel slachtoffers onder weggebruikers. Begin september 1940 besluit de gemeente Leiden daarom witte verf in te zetten voor een betere oriëntatie in het donker. Twee kilometer trottoirband en zevenhonderd meter hek krijgen een witte kleur, bij straathoeken komen er strepen op de weg en talloze verkeersborden, telefoon- en lantarenpalen worden voorzien van een witte band. De maatregel voorkomt dat er botsingen plaatsvinden op de belangrijkste verkeersaders en dat mensen langs kanalen en grachten te water raken. Vanwege geldgebrek zijn lang niet alle wegen te markeren. Een lezer van het Leidsch Dagblad vindt het niet genoeg en beklaagt zich twee maanden later in een ingezonden brief. Hij stelt dat in zes maanden tijd zeventien mensen in de stad te water zijn geraakt en verdronken en dat in een stad als Leiden met zijn vele grachten onvoldoende voorzorgsmaatregelen zijn getroffen. Onder het mom “Is het nu nog niet genoeg!” zet hij zijn betoog kracht bij. Dat de verkeerssituatie gevaarlijk was blijkt inderdaad uit verschillende ongelukken met dodelijke afloop. Mensen konden zich zelfs verzekeren tegen schade veroorzaakt door verduisteringsmaatregelen. Zeventien verdronken mensen is echter overdreven. Een saillant detail boven de wit geverfde band van de lantarenpaal is het reclamebord van verffabriek H.J. de Jong. Zowel de lantarenpalen als de huizen rechts op de foto staan er ook nu nog.